Dok policijske agencije u više evropskih zemalja, prema navodima medija, preispituju fotografije i videozapise s nedavnog koncerta Marka Perkovića Thompsona u Zagrebu, u javnost je isplivala fotografija koja otvara neugodna pitanja i u Bosni i Hercegovini.
Nedavni događaji oko koncerta Marka Perkovića Thompsona u Zagrebu izazvali su veliku pažnju ne samo u Hrvatskoj, već i širom regiona, pa čak i u pojedinim evropskim zemljama. Mediji navode da policijske agencije u više država analiziraju fotografije i video-snimke sa ovog događaja, zbog potencijalnog prisustva zabranjenih simbola i poruka.
Među snimcima koji su dospeli u javnost našla se i jedna fotografija koja je otvorila posebno neprijatna pitanja u Bosni i Hercegovini. Na njoj je zabeležen Damir Pintorić, pripadnik Sudske policije Federacije BiH, dok prisustvuje koncertu i nosi majicu sa simbolima koji izazivaju oštre reakcije.
Razrada događaja
Ko je Damir Pintorić i zašto je ovo izazvalo buru
Damir Pintorić, poreklom iz Novog Travnika, već godinama radi u Sudskoj policiji FBiH. Fotografija koja je stigla do javnosti prikazuje ga kako se nalazi u publici na Thompsonovom koncertu u Sinju, nasmejan i opušten. Ono što je izazvalo najviše pažnje jeste njegova odeća – majica sa grbom “Herceg-Bosne”.
Taj grb nije samo istorijski simbol. On je direktno povezan sa udruženim zločinačkim poduhvatom (UZP), političko-vojnom strukturom čiji su vodeći ljudi pravosnažno osuđeni pred Međunarodnim krivičnim tribunalom za bivšu Jugoslaviju u Hagu. U demokratskim društvima, takvi simboli se vezuju za politiku isključivosti, nasilje i etničko čišćenje.
Koncert i muzički kontekst
Marko Perković Thompson je već decenijama poznat kao pevač čiji repertoar često uključuje kontroverzne pesme i poruke koje kritičari označavaju kao glorifikaciju ustaške ideologije. Iako on ima veliku bazu obožavalaca, naročito u delovima Hrvatske, njegovi koncerti redovno izazivaju debate o granici između patriotizma i ekstremizma.
Mediji podsećaju da su stihovi i ikonografija povezani s njegovim nastupima razlog zašto je Thompson godinama zabranjivan ili ograničavan u izvođenju u pojedinim evropskim zemljama. Prisustvo uniformisanih simbola, fašističkih pozdrava i spornih parola često prati njegovu publiku.
Simbolika grba “Herceg-Bosne”
Grb Herceg-Bosne nije samo lokalni znak – on u sebi nosi težak istorijski teret. Tokom rata u BiH, Herceg-Bosna je predstavljala politički entitet hrvatskih snaga unutar BiH, a prema presudama Haga, njeni lideri su bili deo organizovanog plana koji je uključivao etničko čišćenje i druge ratne zločine.
Za mnoge građane Bosne i Hercegovine, naročito one koji su direktno pogođeni delovanjem Herceg-Bosne, ovaj simbol je bolno podsećanje na ratna stradanja. Kada ga nosi državni službenik, i to pripadnik pravosudne policije, postavlja se ozbiljno pitanje profesionalne etike i poštovanja prema svim građanima koje ta institucija treba da štiti.
Fotografija i izvor informacije
Prema navodima, fotografiju je objavila Agencija Patria, koja je navela da ju je dobila sa koncerta u Sinju. Na slici se jasno vidi Damir Pintorić u publici, bez ikakvih znakova nelagodnosti, dok na bini nastupa Thompson.
Ono što dodatno naglašava kontroverzu jeste činjenica da se u tom trenutku iz zvučnika orila pesma s fašističkim tonovima, kako to opisuju kritičari, čime se vizuelna poruka majice spaja sa muzičkim kontekstom događaja.
Profesionalna reputacija i kontrast
Još jedan detalj koji je izazvao pažnju javnosti jeste činjenica da je Pintorić 2022. godine bio nagrađen od strane svoje institucije. Dobio je reljefni amblem i pismenu pohvalu za rad.
Ova nagrada tada je predstavljena kao dokaz njegove profesionalnosti i posvećenosti službi. Upravo zato je sadašnje otkriće posebno kontradiktorno – kako pomiriti sliku nagrađenog policajca sa slikom čoveka koji javno nosi simbol osuđenog ratnog projekta?
Pitanja koja se nameću
Ovaj slučaj otvara niz ozbiljnih pitanja:
-
Profesionalna etika – Da li policajac, naročito pripadnik pravosudne policije, može javno nositi politički i istorijski kontroverzne simbole?
-
Odgovornost institucija – Hoće li Sudska policija FBiH reagovati i sprovesti internu istragu?
-
Poverenje javnosti – Na koji način ovakvi postupci pojedinaca utiču na poverenje građana, naročito onih koji su žrtve ratnih zločina povezanih s tim simbolima?
-
Sloboda izražavanja vs. govor mržnje – Gde se nalazi granica kada je reč o ličnim političkim stavovima državnih službenika?
Reakcija javnosti i očekivanja
Za sada, u javnosti preovladava stav da bi nadležni organi morali reagovati.
Minimalno što se očekuje jeste:
-
Pokretanje disciplinskog postupka protiv Damira Pintorića,
-
Ispitivanje okolnosti njegovog odlaska na koncert,
-
Donošenje jasnih pravila unutar policije o javnom nošenju spornih simbola.
Posebno se naglašava činjenica da platu Pintoriću isplaćuju poreski obveznici, među kojima su i oni koji su lično pretrpeli posledice ratnih zločina počinjenih od strane struktura povezanih s Herceg-Bosnom. Za te ljude, ovakve pojave nisu samo neprijatne – one su duboko uvredljive i ponižavajuće.
Ova priča ponovo pokazuje koliko su simboli i javna percepcija moćni u postkonfliktnim društvima poput Bosne i Hercegovine. U trenutku kada evropske zemlje pažljivo prate i analiziraju događaje sa Thompsonovih koncerata zbog mogućeg širenja ekstremističkih poruka, pojavljuje se slučaj koji direktno zadire u poverenje građana prema sopstvenim institucijama.
Damir Pintorić, kao pripadnik Sudske policije, ne predstavlja samo sebe – on nosi uniformu i autoritet države. Kada se takva osoba javno pojavi u okruženju ispunjenom kontroverznim pesmama i u odeći sa simbolima osuđenih ratnih projekata, to nužno otvara pitanja profesionalne etike i odgovornosti.
Za demokratsko društvo koje želi graditi pomirenje i poverenje među svim svojim građanima, neophodno je da:
-
Jasno osudi korišćenje simbola koji asociraju na ratne zločine,
-
Zahteva od svojih službenika neutralnost i profesionalizam,
-
Brzo reaguje na svaki incident koji može narušiti ugled institucije.
Ako se to ne učini, rizikuje se produbljivanje postojećih podela i slanje pogrešne poruke – da je tolerisanje ekstremističkih simbola prihvatljivo.
Društvo koje to dozvoli teško može graditi budućnost oslobođenu tereta prošlosti.
